Hulp bij nood

In veel huizen in ons land hangt in de gang een tegeltje met daarop het gedichtje van Toon Hermans:
"Je hebt iemand nodig - stil en oprecht,
die als het erop aankomt voor je bidt en voor je vecht.
Pas als je iemand hebt die met je lacht en met je grient,
dan pas kun je zeggen: Ik heb een vriend."

Toon zelf vond het verschrikkelijk, dat mensen dit op een tegeltje in de gang hadden. Ze moesten het in hun hart hebben, vond hij.

Eén op de drie Nederlanders voelt zich eenzaam. Daarom is een aantal jaren geleden de 'week tegen eenzaamheid' in het leven geroepen. Het doel was om het taboe op eenzaamheid en de misverstanden die erover bestaan, weg te nemen.

Velen denken dat ouderen de eenzame mensen zijn. De heel oude mensen zijn inderdaad vaak eenzaam, maar niet de generatie van net 65+ (tot gemiddeld 75), tenzij de partner overleden is. Het blijkt echter dat juist ook veel dertigers en veertigers eenzaam zijn (30/35 - 55 jaar). Ze lijken er echter niet over durven te praten.

Zo'n eenzame jonge vrouw zei: "Ik voel me heel vaak eenzaam. Ik zit de weekenden vaak alleen. Soms ga ik van ellende met een slaaptablet naar bed, dan voel ik mijn verdriet niet."

Eén van de oorzaken van de eenzaamheid is, dat mensen geen of bijna geen praatje meer met elkaar maken, zoals men dat vroeger deed. Men vliegt in de supermarkt langs elkaar heen en heeft geen tijd - of denkt geen tijd te hebben - om even te stoppen en even met elkaar te praten. We steken nog net even een hand op als teken van groet. Soms vragen we nog "Hoe gaat het?" maar hebben geen tijd om op het antwoord te wachten!
We lijken het wel te druk te hebben om nog even een praatje met de buurman of buurvrouw te maken, om een praatje te maken met een gemeentelid als we die op straat tegenkomen, enz.

Helemaal triest wordt het als we ook in onze gezinnen geen tijd meer hebben om met elkaar te praten. Vader heeft geen tijd om met zijn kinderen te praten en moeder heeft geen tijd om met haar man te praten. Onder het eten kijken we TV.

Aandacht voor de ander, als teken van vriendelijkheid, lijken we niet meer te kennen. We hebben het te druk, zo vinden we zelf.

Hebben we misschien ook het praten met andere gemeenteleden - gewoon onder de koffie na afloop van een kerkdienst - afgeleerd? Spreken we iedere zondag met dezelfde mensen of maken we ook weleens een praatje met anderen?

Mensen lijken wel het praten verleerd te hebben. Daar komt bij dat onze jongere generatie helemaal zonder praten opgroeit. Ze houden zich haast alleen nog bezig met kleine apparaatjes voor computer spelletjes. Ze 'praten' met hun vingers op het toetsenbord. Het zijn gesprekken zonder geluid.

Emeritus hoogleraar sociologie Jenny Gierveld zegt: "De beste oplossing voor eenzaamheid is: zuinig zijn op de contacten die je in het verleden hebt gelegd." Ze zegt: "Houdt die contacten vast, neem ze mee door het leven en zorg dat niemand eruit valt. Vraag eens aan iemand hoe het is met zijn zieke moeder e.d. Je kunt zelf iets doen tegen eenzaamheid."
Dit is ook belangrijk voor gelovigen.

 

 

Mij vragen ze nooit mee

Een eenzame jongere schreef:

"Ik vind het maar stom! Jongens uit m'n klas doen na school leuke dingen samen. Maar mij vragen ze nooit mee. Ik weet ook niet waarom. Maar ik baal er wel van!"

Het kan eenzaam voelen als je geen vrienden hebt. Of misschien heb je wel vrienden, maar kun je bij hen niet echt jezelf zijn. Ook dan kun je je alleen voelen.

 

 

Het doet belachelijk veel pijn

Een andere eenzame jongere schreef:

"Als je me echt zou kennen, dan zou je weten dat ik m'n moeder nog steeds mis. Soms zoveel dat 't pijn doet in m'n buik. Dan moet ik zo hard huilen, dat ik ervan moet overgeven. Het doet belachelijk veel pijn."

Misschien is jouw moeder niet overleden, maar mis je je vader omdat hij ergens anders woont. Of je beste vriend die verhuisd is. Wie je ook mist, het kan belachelijk veel pijn doen.

 

 

Eenzaamheid is een gevoel

Eenzaamheid is een gevoel dat iedereen kent. Een gevoel van leegte. Een gevoel van niet verbonden zijn met de anderen, met de wereld. Iedereen weet wat het is. Niet iedereen kan er goed mee omgaan. De oorzaak kan liggen in je jeugd, maar dat hoeft niet. Eenzaamheid heeft voor ieder mens een andere betekenis. Het is een individueel probleem. Daarom zijn er geen standaard oplossingen.

Mensen die zich eenzaam voelen, voelen zich ellendig.

Veel Nederlanders voelen zich eenzaam. Het is wel een troost: al zie je het dan niet om je heen, vier op de tien mensen die je ontmoet voelen zich net zo als jij. De eenzamen bestaan dus ook weer uit een grote groep.

 

 

Eenzaamheid en depressiviteit

Minstens 10% van de Nederlanders heeft zelfs last van ernstige eenzaamheid. Deze eenzaamheid kan weer makkelijk leiden tot depressiviteit.
Niet alleen een partner verliezen kan leiden tot eenzaamheid. Ook verandering van werk, een kind krijgen, ziekte, anders zijn door een handicap, of anders zijn door geaardheid, het zijn allemaal verstoringen van levenspatronen. Zo'n verstoring geeft angst, onzekerheid, een gevoel van leegte.

Depressief-zijn is heel erg. Het is ongrijpbaar. Je weet niet goed hoe je er mee om kunt gaan. Moet je aan de pillen, of naar een psycholoog? Eenzaamheid is misschien nog wel ongrijpbaarder.

 

 

Eenzaamheid in drie zinnen:

Een meisje vatte haar eenzaamheid als volgt samen, in drie korte zinnen:

    "Ik zit op dansles,
    elke week een uur,
    opdat iemand me zal vasthouden."

Deze paar zinnen moet je goed tot je laten doordringen. Wát een leed en verdriet spreken uit die paar woorden!

 

 

Zwart:

Een andere jongere vatte zijn eenzaamheid als volgt samen:

    "Ik zie helemaal niks - het is erg donker hier.
    Niemand om mij heen, niemand.
    Ik ben bang, bang voor het donker.
    Ze zeggen dat ik het licht moet aanzetten, maar waar is het licht
    ik kan het niet vinden?
    Ik ben eenzaam!"

 

Eenzaamheid op het spoor

Jaarlijks zijn er honderden gevallen van zelfdoding op het spoor in Nederland. Dat aantal is al jaren constant en maakt ruim 11 procent uit van het totaal aantal zelfdodingen. Waarschijnlijk allemaal eenzame en depressieve mensen. Daarnaast waren er nog eens zo'n 1400 zelfdodingen op andere plaatsen in ons land. Wát een leed spreekt hieruit.

 

 

Soorten eenzaamheidsgevoelens

Je kunt getrouwd zijn - en toch eenzaam in je huwelijk.
Je kunt kind zijn in een gezin met vader, moeder en andere kinderen - en toch eenzaam zijn in het gezin.
Je kunt uit een grote familie komen - en toch eenzaam zijn in de familie.
Je kunt een groot aantal collega's hebben - en je toch eenzaam voelen op je werk.
Je kunt lid zijn van een fijne gemeente - en je toch eenzaam voelen te midden van al je broeders en zusters.
En ja: je kunt weten dat je een kind van God bent - en je zelf dan nog eenzaam voelen als het gaat om je relatie met de Heer.

Eenzaamheid is iets vreselijks. Daar kun je ziek van worden. Daar zou je zelfs aan kunnen sterven.

 

 

Oorzaken van eenzaamheid

Je kunt eenzaam zijn als gevolg van bepaalde situaties. Je man of je vrouw is overleden en je leeft met een gemis dat pijn doet.
Je kunt eenzaam zijn omdat je geen werk meer hebt of omdat je schade (lichamelijk of psychisch) opgelopen hebt als gevolg van bepaalde omstandigheden.
Je kunt eenzaam zijn omdat mensen bepaalde dingen tegen je gezegd hebben, die je niet prettig vond, of misschien wel als onvriendelijk of liefdeloos hebt ervaren - ook al is het misschien waar wat die ander zei. Meestal willen we de waarheid die een ander ons zegt niet als waarheid ervaren. Dan hebben we een probleem!

Je kunt eenzaam zijn omdat je andere mensen overvraagt of te veel van hen eist. Je wilt dat ze je meer geven dan ze geven kunnen. Nu moet die ander zich min of meer verdedigen en jij voelt je aangevallen en verdrietig.
Je kunt eenzaam zijn omdat je in je karakter steeds maar weer mensen afstoot. Je wilt mensen naar je toehalen, maar je blijkt ze steeds juist af te stoten. Je hebt niet in de gaten dat het aan je zelf ligt en zoekt de schuld juist bij een ander.

En je kunt ook te weinig gebeden hebben en te weinig je Bijbel gelezen hebben en te weinig trouw geweest zijn in de samenkomsten van de gemeente. Je hebt je te weinig ingespannen om God te zoeken en in de verbondenheid met de andere gelovigen Hem te zoeken en te dienen.

Terwijl de Bijbel juist hamert op de verbondenheid van de gelovigen en woorden gebruikt als eenheid, gemeenschappelijkheid e.d. denk jij dat je dat allemaal niet nodig hebt.
Natuurlijk moet je thuis ook de Bijbel lezen en bidden, maar dat is iets heel anders dan dit te doen in de verbondenheid met de andere gelovigen, waar je ook nog met elkaar zingt, elkaar ontmoet, met elkaar praat en met elkaar bidt.

 

 

Eenzaamheid in de Bijbel

De Psalmist bidt tot God en zegt: "Keer U tot mij en wees mij genadig, ik ben alleen en ellendig. Mijn hart is vol van angst, bevrijd mij uit mijn benauwenis." (Psalm 25:16,17)

De NBG vertaling heeft het over: "... eenzaam ben ik en ellendig."

Het BOEK geeft het als volgt weer: "...ik ben eenzaam en diep wanhopig.
en:
het gaat met mij in mijn problemen van kwaad tot erger."

De GROOT NIEUWS BIJBEL geeft het nog anders weer: "... ik ben eenzaam, ik voel mij ellendig.
en:
Mijn angsten nemen toe, bevrijd mij van mijn zorgen."

Deze verschillende vertalingen laten iets zien van hoe de mens zijn eenzaamheid kan ervaren: "Ellendig, wanhopig, hulpeloos. "
Maar ook: "Mijn hart is vol angst, ik heb het benauwd. Het wordt steeds erger. Ik voel mij beklemd. Het baart mij zorgen."

Zo vertelt David in deze Psalm dat op momenten waarop hij zich alleen, eenzaam en verlaten voelde, hij ging bidden tot God en dan zei: "Heer, kom toch a.u.b. bij mij terug."

David is zich bewust dat de eenzaamheid voor een mens een riskante situatie is. Dan kunnen er allemaal gedachten bij je boven komen, die je alleen maar ongelukkig maken.

David weet hoe God is, namelijk zoals later Jesaja Hem zal beschrijven: "Toch sla Ik acht op wie verdrukt wordt, op mensen met een gebroken geest..." (Jesaja 66:2)
De Groot Nieuws Bijbel vertaalt dit als volgt: "Aan wie het arm heeft, rouwmoedig is, met huiver aan mijn uitspraken denkt, aan hem schenk Ik mijn aandacht."

 

 

Een voorbeeld van eenzaamheid

David voelt zich zoals in de volgende Psalm beschreven wordt: " Gebed van een ongelukkige die dreigt te bezwijken en zijn klacht uitstort voor de HEER. 'HEER, hoor mijn gebed, laat mijn hulpkreet u bereiken. Verberg uw gelaat niet voor mij, nu ik in nood verkeer. Wil naar mij luisteren, antwoord mij haastig nu ik roep." (Psalm 102 :1-3)

Dit doet denken aan dat lied dat zingt: "Heer, verberg niet uw gelaat, nu 'k vermoeid ben en verzwakt..."

Dan gaat deze Psalmist verder en beschrijft hij zijn eenzaamheid:
"Ik ben als een uil in de woestijn, een steenuil in een verlaten bouwval, slaap ken ik niet, ik ben eenzaam als een vogel op het dak." (Psalm 102:6,7)

De Bijbel is heel realistisch als het over ons leven en over onze gevoelens gaat.

 

 

David zoekt geborgenheid

"Laat mij altijd wonen in uw tent, veilig verscholen onder uw vleugels." (Psalm 61:4/5)
Waar vind je die 'vleugels' van God? Het is symbolische taal. David denkt waarschijnlijk aan twee beelden:

1. Zoals kuikens schuilen onder de vleugels van de moederkip, zo wil David schuilen 'onder de vleugels' van God. Hiermee bedoelt hij dat hij zijn veiligheid en geborgenheid zoekt in de verbondenheid met God.
2. Waarschijnlijk denkt David ook aan de ark van de Heer, waarop de vleugels van de cherubs staan. Als hij daar nou eens zou mogen zijn, onder de vleugels van de cherubs - of nog mooier gezegd: onder de vleugels van God zelf - wat zou hij zich dan veilig en geborgen voelen.

Letterlijk kan dit niet. Geestelijk wel. Hij kan naar het heiligdom gaan en daar te midden van de andere gelovigen zich neerbuigen voor God en zich openstellen voor de aanwezigheid en de heerlijkheid van God.

De Joden hadden iets bijzonders: de letterlijke aanwezigheid van het huis van God.
Dat hebben wij helaas niet.
Dan moeten wij de plaats van samenkomst maken tot een plaats van Gods aanwezigheid. Hier moeten wij God zoeken. Niet in een kamer bij je thuis waar je je juist zo eenzaam en verlaten voelt. Kom bij de andere gelovigen en ga samen met een geopend hart God zoeken!

 

 

En dan nu de boodschap van de Bijbel

God is "Vader van wezen, beschermer van weduwen, God in Zijn heilig verblijf. God geeft eenzamen een thuis... " (Psalm 68:5,6a)

God is een "Vader van wezen, beschermer van weduwen, God in zijn heilig verblijf."

Eigenlijk wil het zeggen: "Hij is een advocaat voor de weduwen (en natuurlijk ook voor de wezen!)."

1. Hij is een Vader voor de vaderlozen - en natuurlijk ook voor de moederlozen.
2. Hij is een advocaat voor de weduwen.

Dat is in beide gevallen: voor de zwakken en de eenzamen!

"Toch ziet u de pijn en het verdriet,
u merkt het op en weegt het in uw hand.
Op U vertrouwen weerloze mensen,
de wezen, U komt hun te hulp."
(Psalm 16:10)

 

 

Bevrijding uit de eenzaamheid

Om uit de eenzaamheid verlost te worden, moet je iets doen, moet je actie ondernemen. Niets gaat vanzelf.

1. Je moet tegen God zeggen: "Hier ben ik, ik ben eenzaam."
2. Je moet tegen de plaatselijke gemeente zeggen: "Hier ben ik, ik ben eenzaam. Ik wil erbij horen bij jullie."
3. Die plaatselijke gemeente moet dan zeggen: "Welkom, welkom in de familie van God."

Christenen zijn bijzondere mensen. Ze zijn kinderen van God. Hij is hun hemelse Vader. Wie hier op aarde een wees is, krijgt een Vader als hij / zij de Here Jezus aanvaardt.
Wat het mooie is: Hij houdt meer van je dan welke aardse vader of moeder ook kan doen.

Ze zijn ook broeders en zusters van elkaar. Je kunt als enig kind opgroeien en je hele leven broertjes en zusjes gemist hebben. Zodra je de gemeente van de Here Jezus binnenstapt, heb je ineens een hele verzameling van broeders en zusters erbij gekregen. En wat het mooie is: ze houden allemaal van elkaar.

 

 

Hoe doorbreek je je eenzaamheid

1. Dwing jezelf om bewust naar andere mensen toe te gaan. Heb je moeite met praten? Misschien praten zij wel en anders ga je gewoon even bij ze zitten en vraag je hoe het met ze gaat - ja: hoe het ECHT met hen gaat.
2. Dwing jezelf om bewust de verbondenheid met de Heer te zoeken. God komt niet uit de hemel naar je toe om even zichtbaar naast je te gaan zitten en even je hand vast te houden. Van David leer je niet dat je moet wachten totdat God bij je komt. Je moet zelf naar God toe gaan en schuilen onder Zijn vleugels.
3. Dwing jezelf om te wandelen in het licht. Wees niet te snel tevreden met de hoeveelheid licht in je leven. Wees geen uil in de woestijn, zoals het Psalmvers zei. Kom naar de samenkomsten van de gelovigen. Zijn er twee fijne samenkomsten per zondag? Ga er dan allebei de keren naar toe. Het kost wat tijd, maar je wordt er alleen maar rijker van. Zo leer je samen met de andere gelovigen God te zoeken en Hem te vinden.
   

De les van de oude man

Bij mij in de kerk was een oude man, die 's zondags niet meer naar de kerk kon en ook nergens meer naar toe kon. Alle dagen zat hij alleen in zijn kamer in het verzorgingstehuis. Ging hij zitten treuren? Nee, hij ging er wat aan doen. Hij belde allerlei oude vrienden en mensen uit de kerk op en vroeg gewoon of ze een kopje koffie bij hem kwamen drinken. En ze kwamen! Hij zorgde voor een vers kopje koffie, een lekker koekje er bij en bedacht tevoren waarover ze met elkaar zouden kunnen praten. De man was nooit alleen!